“Ἐν εκάστη λειτουργία του Χρυσοστόμου και του Μεγάλου Βασιλείου, είτε μετά την τριθέκτην τελείται αὕτη, είτε εν τω εσπερινῷ, ψάλλεται ὁ τρισάγιος ὕμνος, ήτοι το Ἅγιος ὁ Θεὸς ούτω:
Εάν λειτουργή εἷς μόνον ἱερεύς, ψάλλει το Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος ἰσχυρός, Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς, εἰς ἦχον β’ ὁ δεξιός χορός, το αυτό ὁ αριστερός, και πάλιν το αυτό ὁ δεξιός. Είτα ὁ αριστερός Δόξα, ὁ δεξιός Καὶ νῦν, και ὁ αριστερός το ήμισυ εκ του τέλους, ήτοι το Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. Εἶθ’ ούτως εκφωνεί ὁ διάκονος Δύναμις. Και ὁ δεξιός χορός ψάλλει Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός κτλ. ὅλον.
Εάν δε συλλειτουργώσι πλείονες του ενός ιερείς, ψάλλει πρώτον ὁ δεξιός χορός το Ἅγιος ὁ Θεός, ὅλον, το αυτό ὁ αριστερός, και το αυτό οι ἱερείς εκ του βήματος· είτα πάλιν το αυτό ἀργότερον ὁ δεξιός χορός, και ωσαύτως το αυτό οι ιερείς εκ του βήματος. Μεθ’ ὅ, ὁ αριστερός Δόξα, ὁ δεξιός Καὶ νῦν, καὶ ὁ ἀριστερὸς το Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. Ὁ διάκονος Δύναμις, και ὁ δεξιός χορός Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός κτλ, ὅλον.
Σημειωτέον δὲ προσέτι ὅτι, όταν ψάλληται ἀργόν δύναμις, ψάλλει ὁ δεξιός χορός μόνον το Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός, ο αριστερός Ἅγιος ἰσχυρός, ο δεξιός Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
Εάν δε συλλειτουργώσι πλείονες του ενός ἱερείς και ψάλληται ἀργόν δύναμις, ὁ δεξιός ψάλλει μόνον Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός, ὁ αριστερός Ἅγιος ισχυρός, είτα οι ιερείς εκ του βήματος Ἅγιος ἀθάνατος, και ὁ ἀριστερός χορός το Ἐλέησον ἡμᾶς.
Εν
τη πρώτη ἡμέρα των Χριστουγέννων και
εν τη πρώτη ἡμέρα των Θεοφανείων,
τω Σαββάτω του Λαζάρου,
τω Μεγάλω Σαββάτω,
τη Κυριακή του Πάσχα και
εν όλη τη Διακαινησίμω Ἑβδομάδι και
εν τη Κυριακή της Πεντηκοστής,
αντί του Τρισαγίου εν τη λειτουργία ψάλλεται το Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε, Ἀλληλούϊα, κατά την αυτήν διάταξιν, καθ’ ην και το Τρισάγιον, πλην εἰς ἦχον α’, τό δε Δύναμις ψάλλεται ὅλον πάντοτε ἐκ δεξιῶν.
Ἐν δὲ
τη εορτή της Ὑψώσεως του Σταυροῦ,
τη Κυριακῇ της Σταυροπροσκυνήσεως και
τη α’ Αυγούστου εις την πρόοδον του Σταυροῦ,
αντί του Τρισαγίου, ψάλλεται κατά την αυτήν διάταξιν, εἰς ἦχον β’ το Τὸν Σταυρόν Σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα, καὶ τὴν Ἁγίαν Σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν. Και ενταύθα δε το Δύναμις, είτε συντόμως, εἴτε ἀργῶς ψάλλεται, λέγεται ὁλόκληρον πάντοτε εκ του δεξιοῦ χοροῦ”.
Το κείμενο: Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος, ελέησον ημάς.
ΤΥΠΙΚΟΝ
ΤΡΙΣΑΓΙΟΣ ΥΜΝΟΣ
Τὸ Τυπικὸν ὑπὸ τοῦ Ρῆγα [Τ.Γ.Ρ.], ἀναφέρει σχετικὰ στὶς σ. 120-121:
“Ἐν εκάστη λειτουργία του Χρυσοστόμου και του Μεγάλου Βασιλείου, είτε μετά την τριθέκτην τελείται αὕτη, είτε εν τω εσπερινῷ, ψάλλεται ὁ τρισάγιος ὕμνος, ήτοι το Ἅγιος ὁ Θεὸς ούτω:
Εάν λειτουργή εἷς μόνον ἱερεύς, ψάλλει το Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος ἰσχυρός, Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς, εἰς ἦχον β’ ὁ δεξιός χορός, το αυτό ὁ αριστερός, και πάλιν το αυτό ὁ δεξιός. Είτα ὁ αριστερός Δόξα, ὁ δεξιός Καὶ νῦν, και ὁ αριστερός το ήμισυ εκ του τέλους, ήτοι το Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. Εἶθ’ ούτως εκφωνεί ὁ διάκονος Δύναμις. Και ὁ δεξιός χορός ψάλλει Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός κτλ. ὅλον.
Εάν δε συλλειτουργώσι πλείονες του ενός ιερείς, ψάλλει πρώτον ὁ δεξιός χορός το Ἅγιος ὁ Θεός, ὅλον, το αυτό ὁ αριστερός, και το αυτό οι ἱερείς εκ του βήματος· είτα πάλιν το αυτό ἀργότερον ὁ δεξιός χορός, και ωσαύτως το αυτό οι ιερείς εκ του βήματος. Μεθ’ ὅ, ὁ αριστερός Δόξα, ὁ δεξιός Καὶ νῦν, καὶ ὁ ἀριστερὸς το Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. Ὁ διάκονος Δύναμις, και ὁ δεξιός χορός Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός κτλ, ὅλον.
Σημειωτέον δὲ προσέτι ὅτι, όταν ψάλληται ἀργόν δύναμις, ψάλλει ὁ δεξιός χορός μόνον το Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός, ο αριστερός Ἅγιος ἰσχυρός, ο δεξιός Ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
Εάν δε συλλειτουργώσι πλείονες του ενός ἱερείς και ψάλληται ἀργόν δύναμις, ὁ δεξιός ψάλλει μόνον Δύναμις. Ἅγιος ὁ Θεός, ὁ αριστερός Ἅγιος ισχυρός, είτα οι ιερείς εκ του βήματος Ἅγιος ἀθάνατος, και ὁ ἀριστερός χορός το Ἐλέησον ἡμᾶς.
Εν
τη πρώτη ἡμέρα των Χριστουγέννων και
εν τη πρώτη ἡμέρα των Θεοφανείων,
τω Σαββάτω του Λαζάρου,
τω Μεγάλω Σαββάτω,
τη Κυριακή του Πάσχα και
εν όλη τη Διακαινησίμω Ἑβδομάδι και
εν τη Κυριακή της Πεντηκοστής,
αντί του Τρισαγίου εν τη λειτουργία ψάλλεται το Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε, Ἀλληλούϊα, κατά την αυτήν διάταξιν, καθ’ ην και το Τρισάγιον, πλην εἰς ἦχον α’, τό δε Δύναμις ψάλλεται ὅλον πάντοτε ἐκ δεξιῶν.
Ἐν δὲ
τη εορτή της Ὑψώσεως του Σταυροῦ,
τη Κυριακῇ της Σταυροπροσκυνήσεως και
τη α’ Αυγούστου εις την πρόοδον του Σταυροῦ,
αντί του Τρισαγίου, ψάλλεται κατά την αυτήν διάταξιν, εἰς ἦχον β’ το Τὸν Σταυρόν Σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα, καὶ τὴν Ἁγίαν Σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν. Και ενταύθα δε το Δύναμις, είτε συντόμως, εἴτε ἀργῶς ψάλλεται, λέγεται ὁλόκληρον πάντοτε εκ του δεξιοῦ χοροῦ”.
Σύνδεσμος
Ο ήχος (κατά παράδοση) του ύμνου είναι ο δεύτερος. Σε νεότερες συνθέσεις συναντούμε τον πρώτο, τον βαρύ διατονικό και τον πλάγιο του τετάρτου.